18 augustus 2011

Research Sprankel: Ken jezelf!

Wist je dat Marylin Monroe het psychologische type ESFP was, en dus waarschijnlijk graag samenwerkte met anderen en hield van materieel comfort? Of dat Bill Gates een ENTJ type is, wat aangeeft dat hij een openhartige persoon is maar ook houdt van plannen maken op de lange termijn? Nee? Ik ook eigenlijk niet, totdat ik me ging verdiepen in de persoonlijkheidsvragenlijst Myers-Briggs Type Indicator, afgekort de MBTI. Ik kwam hiermee in aanraking via @SnipySteve die bezig was met een cursus over de MBTI. Om het bijbehorende praktijkexamen succesvol af te kunnen ronden was hij op zoek naar proefpersonen om het afnemen van de MBTI op te kunnen oefenen. Ik heb eigenlijk meteen ingestemd. Het is altijd fijn om iemand te kunnen helpen, zeker als het gaat om een verzoek zoals dit!


Ik ben eigenlijk altijd wel geïnteresseerd in dit soort vragenlijsten, waarschijnlijk ook mede door mijn studie pedagogiek. Ik vind het ook interessant om in een ongedwongen setting met dergelijke onderwerpen bezig te zijn, want zo kom je vaak tot interessante discussies en nieuwe inzichten. En natuurlijk was ik stiekem ook best wel benieuwd naar mijn persoonlijke scores op zo'n persoonlijkheidsvragenlijst! Misschien ben jij ook wel nieuwsgierig naar je eigen psychologische type? Onderaan de blog geef ik daarom nog wat handvatten zodat je, als je daar interesse in hebt, je ook kunt verdiepen in je eigen persoonlijkheidstype. (Pssst… mocht je geen zin/tijd/energie hebben om deze lange zeer informatieve blog te lezen, dan kun je ook gewoon meteen naar de laatste alinea scrollen om zelf aan de slag te gaan!)

Achtergrond informatie en theorie 
Eerst nog even kort de geschiedenis van de MBTI. De eerste versie van het instrument komt al uit 1962. Het is een vragenlijst ontworpen door moeder Katharina Cook Briggs (1875-1968) en dochter Isabel Briggs Myers (1897-1980). Hierbij baseerden zij zich op de psychologisch type theorie van Carl Gustav Jung, een Zwitserse psychiater en psycholoog (1875 - 1961). Door middel van de MBTI probeerden moeder en dochter de mensen om zich heen te begrijpen. Ook wilden ze mensen inzicht geven in de verschillen tussen psychologische types en hen zo deze verschillen te leren waarderen. Dat klinkt toch als een heel bijzonder verhaal, vind je niet! Een moeder en dochter die zich samen zo succesvol verdiept hebben in het doen van persoonlijkheidsonderzoek. Want succesvol is de vragenlijst wel, met tegenwoordig 3.5 miljoen gebruikers per jaar en 30 verschillende vertalingen.

Volgens de MBTI bestaan er 16 persoonlijkheidstypen die te classificeren zijn aan de hand van vier assen (zie de tabel hieronder). Aan elk uiteinde van elke as staan twee tegenovergestelde eigenschappen. Om erachter te komen wat je persoonlijkheidstype nou precies is, ga je in een gesprek met een begeleider jezelf indelen op de vier assen op basis van de theorie en een interview. Zo kom je tot het ‘ingeschatte type’. Voorafgaand aan dit gesprek heb je een vragenlijst ingevuld bestaande uit 88 dichotome vragen. Vanuit de antwoorden op deze vragen komt er een ‘gerapporteerd persoonlijkheidstype’ tot stand. Hierna leg je het ingeschatte type en het gerapporteerde type naast elkaar en ga je bekijken of deze overeenkomen of juist erg van elkaar verschillen, en zo kom je uiteindelijk tot het ‘best-passende type’. Volg je het allemaal nog of wordt het nu te theoretisch? Misschien is het handig om het straks eens voor jezelf uit te proberen!

De vier assen volgens de MBTI 

Waar kun je de MBTI nou voor gebruiken?
Maar, wat kun je nou vervolgens met deze typering van je persoonlijkheid? Deze resultaten kun je zelf gebruiken in je persoonlijke situatie doordat je meer duidelijkheid krijgt over je voorkeuren en ontwikkeling, wat je beweegt, wat je sterkere en zwakkere punten zijn, je stijl van werken, en met wat voor personen je het beste kunt samenwerken. Ook wordt de MBTI vaak gebruikt in trajecten van loopbaancoaching. Het kan je bijvoorbeeld helpen bij het maken van een beroepskeuze omdat indicaties krijgt over welke werkomgeving en welk werkveld bij jou zouden kunnen passen. Daarnaast kan het goed ingezet worden in teamvormingen doordat een leidinggevende aan de hand van de MBTI handvatten kan verkrijgen over welke persoonlijkheden goed bij elkaar passen in een team om zo effectief mogelijk een taak kunnen uitvoeren. Tot slot kun je ook denken aan het inzetten van de MBTI in gevallen van conflicten op te lossen en reorganisaties.

Ik ben een ENFJ type!
Op dit moment zit ik zelf nog in een situatie waarin ik ook nog zoekende ben naar waar mijn ambities liggen, in wat voor functie en werkveld ik me straks op mijn plek ga voelen, en naar wat voor soort vacature ik straks op zoek wil. Dus het aan de slag gaan met deze persoonlijkheidsvragenlijst vond ik daardoor extra boeiend. Wie weet geeft het me wat extra inzicht in deze queeste! Aan de hand van de uitkomsten van de vragenlijst en het interview kwam ik tot het volgende ‘beste passende psychologische type’: Extraverted Feeling met Introverted Intution (ENFJ). Ik val hiermee in dezelfde persoonlijkheidscategorie als Oprah Winfrey, Johnny Depp, en Barack Obama! Een aantal eigenschappen van ENFJ’s volgens de MBTI zijn: levenslustig en enthousiast met van alles bezig, tolerant, empathisch, en verantwoordelijk. Maar ook gevoelig voor kritiek, kan te veel idealiseren, of te veel voor anderen zorgen. Werkvelden die bij dit type passen zijn: psychologie, human resources, onderwijs, onderzoek, literatuur, godsdienst, gezondheidszorg, kunst en muziek.

Een kritische noot
Zal ik echter bij het invullen van de vragenlijst een volgende keer weer op hetzelfde type uitkomen? Ik vraag het me af. De vraagstellingen vond ik namelijk vrij ambigue gesteld en je had hierbij meestal de keuze uit twee tegenovergestelde antwoorden. Hierbij was de keuze voor 1 van de 2 voor mijn gevoel sterk afhankelijk van de context waar je net op dat moment aan denkt. Op werk gedraag ik me bijvoorbeeld anders dan in een privé situatie en vorige week had mogelijk een andere voorkeur gehad dan deze week. Bij het invullen van een verkorte online versie van de MBTI kwam ik echter weer uit op het type ENFJ!

Hoewel ik me zeker wel in de omschrijving van het type ENFJ kan vinden, vroeg ik me af hoe uniek dit eigenlijk is. Bij het lezen van de uitgebreide beschrijving in de officiële gebruikshandleiding van de MBTI bemerkte ik bij mezelf namelijk de gedachte “ja, maar dit is zo algemeen geformuleerd, hier kan iedereen zich wel in vinden”. Ik kreeg een beetje het gevoel alsof ik mijn horoscoop in de Libelle aan het lezen was. Bij het lezen van de beschrijvingen van andere types verbaasde het me daarom echter, dat ik me daar veel minder in kon vinden en hier veel minder herkenning in vond. Blijkbaar is er wel degelijk onderscheid tussen de types te maken.

Het blijkt echter dat de betrouwbaarheid van de MBTI laag is en dat onderzoeken laten zien dat 50% of zelfs 75% van de mensen op een ander type uitkomen bij herhaling van de test. Ook de validiteit laat te wensen over. Daarnaast wordt de MBTI door de wetenschap duidelijk niet als evidence based beschouwd. Evidence based wil zeggen dat een instrument door middel van wetenschappelijk onderzoek zorgvuldig getoetst is en het nut ervan controleerbaar is aangetoond. Opvallend is dat op de website van de uitgeverij van de MBTI wordt geconcludeerd dat het wel goed zit met de betrouwbaarheid en validiteit van het instrument. Ik denk dat deze informatie bij elkaar in elk geval aangeeft dat je zeker kritisch moet blijven mocht je gebruik willen maken van MBTI.

Time to do it yourself!
Belangrijk om nog te vermelden voordat je zelf aan de slag gaat, is dat volgens de theorie iedereen alle stijlen op sommige momenten wel gebruikt in zijn/haar dagelijks leven. Het gaat erom dat je jezelf gaat indelen op voorkeuren en op welke stijl voor jou het gemakkelijkste en natuurlijkste is. Hierbij zijn er geen goede of slechte keuzen in waar je jezelf indeelt op de assen. De ene eigenschap is niet beter dan de andere eigenschap, het zijn gewoon twee verschillende manieren om de wereld waar te nemen of beslissingen te maken. Toen ik hier mee bezig was merkte ik dat het nog helemaal niet zo gemakkelijk is om jezelf ergens op de vier assen de plaatsen. Tot slot, mocht je de interesse hebben om je serieus te verdiepen in de MBTI en je persoonlijkheidstype, dan is het zeker aan te raden om dit te doen samen met iemand die erin getraind is om mensen hierin te begeleiden.

Zo, dat gezegd hebbende kunnen we beginnen met een verkorte versie van de classificatie van het zelfingeschatte type. Want dat is toch best interessant om zelf even te bekijken, niet waar? Het is de bedoeling dat je tot een type bepaling komt in de vorm van 4 letters, bijvoorbeeld INTP of ESFJ. Na wat zoeken op internet vond ik namelijk een website waar je best uitgebreide informatie kreeg over de vier assen om zo zelf tot een psychologisch type te komen. Hier kun je jezelf indelen op de eerste as: Extraversion (E) versus Intraversion (I). Hier kun je jezelf plaatsen op de as Sensing (S) versus Intutition (N). De plaatsing op de derde as, Thinking (T) versus Feeling (F), kun je hier doen. En tot slot plaats je jezelf hier op de vierde as, Judging (J) versus Perceiving (P). Zo, nu heb je je eigen geschatte persoonlijkheidstype volgens de MBTI bepaald, in de vorm van een vierletterige code. Hier vind je vervolgens een beschrijving van de types (in het Engels). 

Ik ben dus een ENFJ type, en wat ben jij? Daar ben ik wel nieuwsgierig naar. Ik zou het daarom leuk vinden als je je psychologische type achter laat onder deze blog, dan stuur ik je daarna de eigenschappen door die in de officiele MBTI gebruikershandleiding beschreven staan! Andersoortige reacties zijn uiteraard ook hartstikke welkom!


Extra links:
  • Hier zie je welke bekendheden hetzelfde psychologische type als jou hebben!
  • Hier vind je een verkorte versie van de MBTI vragenlijst (12 vragen) die je op basis van je antwoorden de beschrijving van je gerapporteerde type laat inzien (Nederlands)
  • Hier vind je een MBTI vragenlijst bestaande uit 72 vragen (Engels)